Plein air schilderen: focus op de natuur

Opgaan in de natuur, dat verlangen is van alle tijden, ook bij kunstenaars. In de 19e eeuw gaan zij op zoek naar manieren om het landschap natuurgetrouw te tonen, zwaar beïnvloed door de Romantiek. In de VS maakte de Hudson River School furore, met meesterlijk geschilderde landschappen die de natuur centraal stellen, en in Europa stortten bijvoorbeeld de School van Barbizon en de Haagse School zich op dit thema. Rijksmuseum Twenthe toont schulderijen van kunstenaars die artistieke uitdrukking geven van hun verlangen naar de natuur, en van hun zorgen over de oprukkende industrie.

TEKST: Nelleke de Vries

Early Morning, Yosemite Valley. In een groene vallei, omgeven door rotsen en bomen, grazen twee herten. Een ervan kijkt de toeschouwer recht aan, alsof de kunstenaar het moment heeft vastgelegd waarop het zich dier opricht en de schilder in het landschap ontdekt. Op de achtergrond van het schilderij zijn verschillende natuurmonumenten te herkennen. Links in de compositie bevindt zich El Capitan, een 900 meter hoge bergwand van graniet, tegenwoordig een van de grootste uitdagingen voor bergbeklimmers. Rechts in de achtergrond is Bridalveil Fall weergegeven. Deze waterval, waarvan het water 189 meter de diepte in stort, is meestal het eerste natuurfenomeen dat bezoekers tegenkomen wanneer ze Yosemite Valley betreden.

Het werk werd in 1884 geschilderd door Thomas Hill. Hill werd geassocieerd met de kunstenaarskolonie en -beweging die bekendstaat als de Hudson River School. Deze Amerikaanse stroming ontstond aan het begin van de 19e eeuw. Kunstenaars namen voor het eerst het eigen landschap als onderwerp en schilderden de vallei van de rivier de Hudson en de daaromheen liggende Catskill Mountains, White Mountains en het Adirondackgebergte. Een van de belangrijkste grondleggers van de Hudson River School was Thomas Cole (1801-1848). In 1825 reisde hij met de stoomboot over de Hudson en de schilderijen die hij naar aanleiding daarvan maakte brachten hem onder de aandacht bij onder anderen Asher Brown Durand (1796-1886). Samen met Jasper Francis Cropsey (1823-1900) vormden zij de eerste generatie kunstenaars van deze kunstbeweging.