Als er werk van Roelant Savery op de markt komt, gaat het vrijwel uitsluitend om landschappen. De prijzen voor deze schilderijen variëren van enkele duizenden euro’s tot meerdere tonnen, uiteraard afhankelijk van de toeschrijving (niet zelden: ‘omgeving van…’, ‘navolger van…’), de artistieke kwaliteit en ook de herkomst. Daarbij vallen de soms betrekkelijk grote kwaliteitsverschillen op, vooral stilistisch maar ook technisch. Sommige werken, die worden toegeschreven aan de meester, lijken eerder atelierproducten.
Maar soms komt er een uitgelezen gelegenheid voorbij, zoals in 2016 op de TEFAF. Als een spannend verhaal leest de aankoop van het bloemstilleven van Roelant Savery (1576/78, Kortrijk- 1639, Utrecht), dat het Mauritshuis in dat jaar kocht vlak voor de opening van de kunstbeurs. Er moest snel worden gehandeld, anders zou het paneel wel eens naar het buitenland kunnen verdwijnen. Veel bloemstillevens van Savery zijn er niet verhandeld de laatste decennia: in totaal zijn er slechts twintig bekend. Het schilderij past als belangrijk schakelstuk naadloos in het collectieprofiel van het museum, waar (vroege) bloemstillevens een rol van betekenis spelen. Na de nodige inspanningen lukte het om het schitterende stilleven te verwerven voor de collectie Nederland.
Opmerkelijk in zijn tijd moet het illusionisme zijn geweest: bloemstillevens waren tot die tijd veelal van weinig diepte voorzien. Zo niet hier. Een voor die tijd krachtig illusionisme met een geschilderde stenen nis, met een bovenrand en daarop twee vliegen en onderaan hagedissen die bijna het schilderij lijken in te kruipen, en vooral de roemer met bloemen die net over de rand uitsteekt. Allemaal visuele trucs om de beschouwer als het ware de voorstelling in te laten gaan.
We bevinden ons vlak na het ontstaan van het geschilderde bloemstilleven in de Noordelijke Nederlanden, met het werk van Savery als belangrijk schakelpunt: zijn eerste bijdrage aan het genre is 1603 gedateerd en bevindt zich in het Centraal Museum. Het latere bloemstilleven van het Mauritshuis staat, samen met ander werk uit de eigen collectie en bruiklenen uit binnen- en buitenland, centraal in de eerste tentoonstelling die sinds lange tijd is gewijd aan de bijzondere kunstenaar die Savery was: een pionier in verschillende genres.